KA DOCTOR KA THLAK TA

                                                                                                                         Khuallianthanga Pachuau

                                                                             Chhinga Veng

"Ka pa duhtak, min hmangaih em em tu, 24th March,2001- a Chatuan ram min pansanta, hriatreng nan, ama ziah ngei, a testimony ka rawn chhawp chhuak e."

  Kum 1997 thlasik khawvawtin Mizoram a rawn tuam tan a. November thlaah chuan ka beisei ngai reng reng loh, mite chan leh tawrh tura ka lo ruat thin, cancer natna chuan min man ve ta tlat mai. Chu thu chu Civil Hospital a ka hriat ni chuan ka nupui fanau, chhungkat laina leh thenrual tha te chu mittui nen an kun tlawk tlawk ta mai le. Doctor thiam ten phai lam pan tur min tihna chu hnawl tumin ka rilru ka siam zet tawhna a, treatment lak a that thu leh cancer intan tir a nih thu leh B.Baruah Cancer Institute pan turin thu kan ti tlu leh ta. He cancer chimawm leh damdawi tak tak nei lo, khawvela a damdawi la hmuh chhuah loh nen chuan kan in bi tum ta. Nimahsela Lalpa tanpui vartu hnai reng chuan a thu thianghlim hmangin thlamuanna, khawvel pek ang nilo, Pathian thlamuanna min hnut chhiah a ni ( John 4 : 27) tih chiang taka mai a min hrilh leh engah mah mangang lo tur leh ka duhna te Pathian hnen thlen zawk tur a min hrilhna (Philipi 4 :12 ) thu chu ka hnenah a rawn tarlang ta , a va ropui em ! Lalpa chu fakin awm rawh se. Chuta tang chuan ka lungngaihna zawng zawng lak kian a awmin, keimah leh keimah chu in rinhlelin, eng ang ti nge cancer natna vei hi ka lungngaih hauh lo, ka a ta em ni tiin bengsikin ka inngaihtuah a. Chutih lai chua Pathian thlarau vek chuan, i a love, keima thlamuanna khawvel pek ang nilo ka pe che a lawm, Chuvangin mangang reng reng suh la, hlauh pawh hlau suh tiin ka thinlungah thu a sawi ta. Pathian in a mite a ngaihsak zia hi a lo va mak em !.
                             Baruah Cancer Institute, Guwahati ah zai tur a tih ka nih laiin, mi zai tur tam tak ka hma a an lo awm vang leh zai thuai thui ka duh avangin Nightingle Hospital ah zai turin min dah ta zawk a. Chhun dar 1 zai tan tur ka nih laiin dar 12:30 velah ka Bible ken chu keuin Isaia 51:15-16 thu "Kei Lapa i Pathian, a fawn te chu ri hum hum khawp a tuifianriat chawk let tu chu ka ni a. Ka hming chu Sipai hote Lalpa a ni.. Ka kutin ka hum che a ni." tih Isaia hnena a lo sawi chuan thlamuanna duhawm tak mai min pe leh ta a ni. Isaia ang tho hian Lalpa kut chak chhuan min hum tih ka hre chhuak leh ta Lalpa chu fakin awm rawh se. Tluang takin leh tha takin tlai dar 5:30 ah chuan zai zawh ka ni ta. Khawvel khawl thluak neite report dan chuan cancer zawng zawng paih fai vek a ni ta. Chemotheraphy vawi 2 lain, radiation hem vawi 26 lai hem kan lak zawm leh ta a. Mizoram ah chawlh hmang turin kan haw ta a. Ka khingkhang ruh leh ka hrawk inkarah bawk an hmu leh ta, chu chu june 1998 khan zai leh niin cancer bawk a lo ni leh. Khawvel ngaihtuahna atang chuan a va rapthlak em !

Pathian kan mangan leh lungngaih na zawng zawng min hriat puitu chuan, min zaina hliam te tidamin, ka hna ngai Assistant hna chu sept 1998 atangin zawm ve leh theiin min siam ve leh ta. Guwahati damdawiin ah hian ka nupui Thuamzik in thlaphang tak leh min duat tak sia min enkawl avangin a hnenah lawmthu sawi tur ka ngha hle a. Ba loin kan sawi nghal a ni. Amah bakah Guwahati, a ka thian Saban Burman leh a tul ang apianga min buaipuitu leh vei vah nan a car min pe tu hnenah lawmthu ka sawi bawk a ni. Tin, Pi Rozingi, Shillong, kan hmelhriat sa em em pawh nilo, Pathianin min buaipui tu tura a rawn tirh leh ei tur tha tha leh damdawi in kan awm chhung zawng a, chawhmeh leh amah ngei min awmpui tura a inpekna chungah lawmthu ka sawi a. Dam chhung a theihnghilh tawh ngai tawh lo tur hmangaihna leh lainatna Pathian in a thinluing a a dah hmanga min enkawl hi a mak tih mai loh chu sawi tur a awm lo. Pathian hnenah lawmthu ka sawi a ni.

Kum 1998 sept thlaa office ka zawm kha in check up in thla 3 dan leh a changin thla 6 danah te kalin june 2000 thlengin Guwahati ah vawi tam tak kan kal a. Sum leh pai a hek hle a. heng atan a min tanpuitu te zawng zawng te chhungah lawmthu ka sawi a. Lalpan a let tam takin a vur ve ka beisei a ni.

Guwahati a kan kal hnu hnung ber august 2000 ah chuan ka lei hnuaiah leh khabe ruh kualah cancer bawk a lo lang leh tih kan hriatin rilru a buai duh hle mai. ka doctor in Madras lamah ka kahbe ruh thlak turin min ti leh ta. Hetih lai hian ka rilru a lo lang chu, ka doctor rawn hi ka thlak teh ang tih a ni a. Khawvelin a tihdam theih loh natna vei si, engvangin nge khawvel doctor bawk ka pan leh ang tiin ka doctor chu hmuin "Doctor, i mi enkawl zawng zawngah lawmthu ka hrih che a, in hospital a thawkte zawng zawng chhungah lawmthu ka sawi bawk a ni " ka ti a. Apollo Hospital, Madras a kal tura i lehkha ziah pawh ka hawn tho ang a, amaherawh chu a tir atanga min enkawl dan in ziahna ka personal file ah khan a tlangkawm nan "ISUAN A TI DAM" tih min ziah sak ang che" ka ti a, amah pawh ringlo mi kan tih ang hi a ni na a, a thut hmun atanga lo ding chhuakin chibai min rawn buk a. Ka dam tawh a ni tih pawh Mizoram atangin ka rawn thawn ang che tiin kan inthen ta a. Mizoram ah kan haw chho ta a.

Chutiang chu ka dinhmun a nih laiin, khawvel ngaihtuahna lam a lo lian leh a, Apollo Hospital, Madras lam pan tur chuan kan insiam leh ta a. Lalpa hruaina bawkin boruak leh khawmualah kan kal a, Madras chu ka naute pahnih Vanlalhumi leh Thuamduhchhunga te hruaiin kan thleng thla leh ta a. Lalpa hnathawh mihring lam leh thlarau lamah dawng zelin investigation chu nihnih chhungin an zo leh ta a. Pu PC Lallawmsanga IPS chuan kan thlen hlimin min lo buaipui nghal a, a chhungah kan lawm hle.

A result lo chhuak chu ka rin ang ngeiin cancer a nih thu bawk chu chiang takin a lo lang leh ta. Guwahati ah kha chuan khabe ruh chauha cancer awm anga ngaih a nih laiin Madras ah chuan khabe ruhah chauh niloin lei hnuaiah leh khabe vunah pawh a lo kai darh leh tawh a ni tih chanchin hriat belh a ni ta zel a. Ka doctor in "tun hi i hun neih tawp (last chance) a ni a, a rang thei ang bera zai nghal tur i ni a, a rei lo berah darkar 10 vel zai i ngai dawn a, ka zai zawh hunah chuan i tawng thei lo ang" a la ti ta deuh deuh leh nghal a. Ngaihtuahna a thui duh hle a, a mangan thlak bawk a ni. Khawvel lamah bei a dawng, ti chuan engti nge ni ta ang ? Zawlnei Joela 2:1 a "Zion ah chuan tawtawrawt ham ula, ka tlang thianghlimah chuan inralrinna puang rawh u." Tichuan Doctor hnenah chuan chhungte ka han rawn phawt ang nge tiin damdawi in chu ka chhuahsan ta a. Kan thlenna Guest House a kan han thleng leh chu rawtna chi hrang hrang chhungte hnen atang leh thian te hnen atangin a lokal zut zut mai a. A tawpah chuan ka ngaihtuahna a lo lang ta chu, Guwahati a kan kal hnuhnun ber tum ka doctor ka thlak tawh ang tih bawk kha a lo lang leh ta. He ka doctor tur hi cancer ah chauh specialist a nilo a, natna tinreng tidam theitu a ni. Thlawhna a pan a ngai lo a, rel a pan a ngai hek lo a. Ka duh duh hunah zing chaw ei hma, chaw ei kham, chhun leh zanin englai pawhin a rawn theih a. Chupa chu Kalvari tlanga damna tui hnar kha a ni. A mi enkawl tawh te hnenah khawvel a an taksa damna mai bakah chatuan nunna pe nghal theitu a ni. Pan tlak hle dawna hriatna pawh ka dawng nghal a. Zai loha ka haw chuan he mi ropui tak chanchin hi ka nupui fanau leh thenawm khawveng leh ka dam loh a min kan tu te hnenah ka sawi dawn a. Chuvangin zai atawng theihloh ai chuan zai loh a tawng theih a (Kalvari doctor) chu sawi theih ka thlang ta. Chu veleh Pathian a mite manganna hriatpuitu leh tanpui hnai reng chuan he fak hla

   "Hlau su tawn zel ru sual thiltheihna chu

   Beram No Lal sipai min dal lo

   Sual leh thihna chuan

   Kan hmalam khawdur pawh a eng leh zo ta

   Zion khawpui a lang thlir tawh ru"

tih hla hian min rawn pawl ta a, a va ropui em. Lalpa chu fakin awm rawh se ! Sual thiltheihna chuan Krista sipai te min dal lo a. Huaisen takin kan tawn ang a, harsatna ruam atang hian Zion khawpui lo lang chu thlir chungin Lalpa kan fak tawh ang tiin. Fak chungin kan nau Mahumi hnenah chuan Pathian min awmpui na leh pawlna nasat zia chu ka hrilh a. Chu chauh a nilo, hnehna changtu, neitu zawng zawng te tan hlauh tur a awm loh thu min hriattir zawm zel a. Khum a ka Bible dah chu kan keu a,

Sam 42:21 

   "Aw ka nunna, engah nge i kun reng?

Engah nge ka chhûngah hian i buai ni?

Pathian beisei rawh: amah chu ka la fak dâwn si a,

Ka hmêl tidamtu leh ka Pathian chu"

tih thu hi kan keu leh phawk mai a, chu chuan ka nun beidawng chu nasa takin a chhawk leh ta zel a, a va ropui em. Ka rilru a ngaituah tam tak ka neih lai chuan thlamuanna thu chuan ka nun a ti hlim thin Sam 94:19 ang khan. Lalpa thlamuanna thu chuan ka nun chu a tihlim leh ta. Chutah he fak hla

 

"I ang chhung muanna tunah chuan ka thleng ta

Ka lawm hla thang chhuak se

Lei leh van mi zawng zawng hnenah

Sual thihna thima leng, min chhanchhuak leh ta

Ngaihman i awm, ka tawng chhan Lalpa"

tih hi kan sa chhuak leh ta phawng mai a. Lalpa ngaihman i va awm teh lul em.I mite rum leh tap thawm ngaithla thintu chuan englai pawhin min lo thlahthlam ngai lo a nih hi tiin lawmna tak mai neiin khawvela ka doctor rawn thin te chu thlakin, Kalvari doctor a koh a te tan a an thatna tur engkim a thawh sak thin tu chu ka doctor atan dam chhunga hmang tawh turin ka inhlan fel ta a ni. Amah avanga chan ngam tur leh tuar ngam tur leh Amah avanga rethei ngam a, mualphona zawng zawng pawh phur ngam tur a in pein hnehna ka puang a. Damna beisei in thih pawh hlau chuang loin Ka Pathian hminga Hnehna puan zar zar chungin Madras chu thlawhtheihna hmangin kan chhuahsan a. Hetiang a hnehna puang thei tur min tawngtai saktu Kohhran ho, chhungkua leh mimal hnenah lawmthu ka sawi a ni. Lalpa ropui ber rawh se.